Túi khí ô tô bung ra khi nào? Cấu tạo và điều kiện kích hoạt

Túi khí ô tô bung ra khi nào là câu hỏi quan trọng mà nhiều tài xế quan tâm. Việc nắm rõ cấu tạo và điều kiện kích hoạt túi khí không chỉ giúp bạn hiểu cách hệ thống bảo vệ hoạt động mà còn chủ động hơn trong việc lái xe an toàn và bảo dưỡng xe định kỳ.

Túi Khí Ô Tô Là Gì? và Vai Trò của Chúng trong An Toàn Xe Hơi?

Túi khí là một hệ thống an toàn được thiết kế để bảo vệ người lái và hành khách khỏi những cú sốc mạnh khi xe gặp tai nạn. Khi bung ra, túi khí sẽ tạo ra một lớp đệm mềm, phồng lên tức thì giữa người ngồi và các bộ phận cứng của xe như vô lăng, bảng điều khiển, cửa xe, giúp hấp thụ lực va đập và giảm nguy cơ chấn thương nặng ở đầu, mặt, ngực.

Cấu tạo Cơ Bản của Hệ Thống Túi Khí

Một hệ thống túi khí hoàn chỉnh bao gồm các thành phần chính:

• Cảm biến va chạm (Impact Sensors): Đặt ở nhiều vị trí trên xe (phía trước, bên hông, dưới gầm) để phát hiện và đo lường cường độ va chạm.
• Bộ điều khiển túi khí (Airbag Control Unit – ACU hoặc SRS ECU): Là “bộ não” của hệ thống, nhận tín hiệu từ các cảm biến, phân tích dữ liệu và quyết định có kích hoạt túi khí hay không.
• Túi khí (Airbag Cushion): Làm bằng vải nylon mỏng, gấp gọn gàng trong các khoang trên xe (vô lăng, bảng táp-lô, cột A/B/C, ghế ngồi).
• Bộ thổi khí (Inflator Module): Chứa các hóa chất (thường là natri azide và kali nitrat) khi phản ứng tạo ra khí nitơ để bơm đầy túi khí trong tích tắc.

Túi Khí Ô Tô Bung Ra Khi Nào? Các Điều Kiện Kích Hoạt Quan Trọng

Việc túi khí có bung hay không không chỉ đơn thuần là xe có va chạm mà còn phụ thuộc vào một tổ hợp các yếu tố được bộ điều khiển túi khí phân tích cực kỳ nhanh chóng và chính xác. Đây là những kiến thức quan trọng mà các học viên của Trung tâm VCE được trang bị khi học các khóa về điện thân xe ô tô.

Tốc độ và Lực Va Chạm

Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu. Túi khí được thiết kế để bung ra khi xe gặp va chạm có cường độ đủ lớn để gây nguy hiểm nghiêm trọng cho người ngồi trong xe. Mỗi nhà sản xuất có ngưỡng tốc độ kích hoạt khác nhau, nhưng thông thường, túi khí phía trước sẽ bung khi xe va chạm trực diện với vật cản cố định ở tốc độ khoảng 20-25 km/h trở lên. Đối với va chạm vào xe khác, ngưỡng này có thể cao hơn do một phần năng lượng va chạm bị hấp thụ bởi xe kia.

Hướng và Góc Va Chạm

Hướng và góc va chạm quyết định loại túi khí nào sẽ được kích hoạt.

• Va chạm trực diện: Túi khí phía trước (lái và hành khách) thường được kích hoạt. Các cảm biến va chạm phía trước sẽ ghi nhận lực tác động.
• Va chạm bên hông: Túi khí rèm (Side curtain airbags) và túi khí bên (Side airbags) tích hợp trong ghế hoặc cửa sẽ bung ra để bảo vệ đầu và thân người ngồi.
• Va chạm phía sau hoặc lật xe: Túi khí thường không bung ra trong những trường hợp này vì chúng được thiết kế chủ yếu để bảo vệ khỏi va chạm phía trước và bên hông. Trong các trường hợp lật xe, túi khí rèm có thể bung để bảo vệ khỏi chấn thương đầu.

Vị trí Cảm Biến và Dữ Liệu Thu Thập

Xe hiện đại được trang bị rất nhiều cảm biến đặt tại các vị trí chiến lược (cản trước, cột B, cửa…). Các cảm biến này đo lường gia tốc giảm dần (deceleration) của xe một cách liên tục. Khi gia tốc giảm vượt quá một ngưỡng nhất định trong một khoảng thời gian cực ngắn (ví dụ, xe giảm tốc đột ngột từ 50km/h về 0 trong vòng vài miligiây), đó là tín hiệu cho thấy một va chạm nghiêm trọng đang xảy ra.

Vai trò của Bộ Điều Khiển Túi Khí (ECU SRS)

Bộ điều khiển túi khí (ACU/SRS ECU) là trung tâm quyết định. Nó nhận dữ liệu từ tất cả các cảm biến, phân tích các thông số như lực va chạm, hướng, tốc độ giảm chấn, và các yếu tố khác (ví dụ: người ngồi có thắt dây an toàn không, có người ngồi ở ghế phụ không nếu có cảm biến trọng lượng). Dựa trên lập trình phức tạp, ACU sẽ đưa ra lệnh kích hoạt các túi khí phù hợp trong vòng chưa đầy 30 mili giây. Đây là một quy trình tinh vi đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối.

Khi Nào Túi Khí Không Bung Dù Xe Có Va Chạm?

Có những trường hợp xe bị va chạm nhưng túi khí lại không bung ra, khiến nhiều người lo lắng. Tuy nhiên, điều này thường không phải là lỗi mà là do hệ thống hoạt động đúng theo thiết kế an toàn của nó.

Va chạm Tốc Độ Thấp hoặc Không Gây Hư Hại Nghiêm Trọng

Nếu va chạm xảy ra ở tốc độ thấp (dưới ngưỡng kích hoạt) hoặc không gây ra sự giảm tốc đột ngột đủ lớn, túi khí sẽ không bung. Điều này là để tránh chấn thương không cần thiết do túi khí bung ra (túi khí bung với lực rất mạnh) khi bản thân va chạm không đủ nguy hiểm. Dây an toàn đã đủ để bảo vệ người ngồi trong những trường hợp này.

Va chạm Góc Cạnh hoặc Lật Xe

Như đã đề cập, túi khí được thiết kế để phản ứng với các loại va chạm cụ thể. Nếu xe va vào gốc cây, cột điện ở một góc hẹp, hoặc bị lật mà không có va chạm trực diện mạnh, túi khí phía trước hoặc bên hông có thể không bung nếu cảm biến không ghi nhận đủ lực tác động theo hướng được lập trình.

Lỗi Hệ Thống hoặc Bảo Dưỡng Kém

Mặc dù hiếm, nhưng lỗi hệ thống túi khí cũng có thể xảy ra. Đèn báo lỗi túi khí (biểu tượng túi khí màu vàng/đỏ trên bảng táp-lô) sẽ sáng khi có vấn đề. Nguyên nhân có thể do hỏng cảm biến, lỗi bộ điều khiển, dây điện bị đứt, hoặc các bộ phận đã quá cũ. Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống túi khí là rất quan trọng để đảm bảo nó luôn sẵn sàng hoạt động khi cần thiết.

Quá Trình Túi Khí Bung Ra Diễn Ra Nhanh Chóng Như Thế Nào?

Quá trình từ khi xe va chạm đến khi túi khí bung hoàn toàn diễn ra chỉ trong khoảng 30-50 mili giây, nhanh hơn một cái chớp mắt.

• Va chạm: Các cảm biến va chạm ghi nhận lực tác động.
• Truyền tín hiệu: Dữ liệu được truyền về Bộ điều khiển túi khí (ACU/SRS ECU).
• Phân tích và ra lệnh: ACU phân tích dữ liệu và quyết định kích hoạt túi khí.
• Kích nổ: Dòng điện được gửi đến bộ thổi khí, kích hoạt phản ứng hóa học tạo ra khí nitơ.
• Túi khí bung: Khí nitơ nhanh chóng làm phồng túi khí, tạo lớp đệm bảo vệ.
• Xả khí: Ngay sau khi hấp thụ lực va đập, khí trong túi khí sẽ nhanh chóng thoát ra ngoài qua các lỗ nhỏ trên túi, giúp người ngồi không bị ngạt và dễ dàng thoát ra khỏi xe.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Túi Khí Ô Tô

Túi khí có thể bung ra mà không có va chạm không?

Rất hiếm khi xảy ra. Hệ thống túi khí được thiết kế với nhiều lớp bảo vệ để tránh kích hoạt ngẫu nhiên. Tuy nhiên, lỗi điện hoặc va chạm mạnh từ việc đi vào ổ gà sâu, vỉa hè cao có thể gây ra hiện tượng này. Nếu đèn báo lỗi túi khí bật sáng, bạn nên kiểm tra ngay.

Túi khí đã bung ra có sửa lại được không?

Sau khi túi khí đã bung, không thể “nạp” lại khí. Túi khí và bộ thổi khí phải được thay thế hoàn toàn bằng các bộ phận mới. Đồng thời, bộ điều khiển túi khí (ACU/SRS ECU) cũng cần được kiểm tra, reset hoặc thay thế nếu bị hỏng.

Có cần thay thế túi khí sau một thời gian sử dụng không?

Một số nhà sản xuất khuyến nghị kiểm tra hoặc thay thế túi khí sau 10-15 năm sử dụng vì hóa chất trong bộ thổi khí có thể mất dần hiệu quả. Tuy nhiên, các dòng xe mới hơn thường không yêu cầu thay thế định kỳ nếu hệ thống không báo lỗi.

Có nên tắt túi khí hành khách khi không có người ngồi ghế phụ?

Nhiều xe có nút hoặc công tắc để tắt túi khí hành khách. Việc này thường được thực hiện khi có trẻ em ngồi ở ghế phụ (đặc biệt là ghế trẻ em quay mặt về phía sau), vì lực bung của túi khí có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng xe của bạn.

Việc nắm rõ “Túi Khí ô Tô Bung Ra Khi Nào” là kiến thức cơ bản nhưng vô cùng quan trọng, giúp người dùng xe hiểu rõ hơn về tính năng an toàn trên chiếc xe của mình. Túi khí là một công nghệ, một minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của ngành công nghệ kỹ thuật ô tô nhằm bảo vệ tính mạng con người. Hãy liên hệ qua số điện tho trình chinh phục ngành công nghệ kỹ thuật ô tô tại 090 119 26 99 hoặc truy cập Trung tâm VCE để khám phá các khóa học phù hợp với đam mê của bạn và bắt đầu hành.