Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ: Biểu hiện hư hỏng và phương án sửa chữa

    Cảm biến tốc độ động cơ (Engine Speed Sensor) là một thiết bị điện tử trong hệ thống động cơ, đảm nhận nhiệm vụ phát hiện tốc độ quay của trục khuỷu hoặc bánh đà. Dữ liệu từ cảm biến này được gửi đến bộ điều khiển động cơ (ECU) để điều chỉnh hệ thống nhiên liệu, hỗn hợp khí đốt, và thời điểm đánh lửa. Cùng trung tâm VCE theo dõi chi tết về cấu tạo, nguyên lý những biểu hiện lỗi và cách khắc phục trong bài sau đây.

    Cấu Tạo Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    cam-bien-toc-do-dong-co-1
    Cấu Tạo Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    Cảm biến tốc độ động cơ là một thiết bị điện tử đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điều khiển động cơ của ô tô. Nó có chức năng đo tốc độ quay của trục khuỷu hoặc trục cam để cung cấp thông tin cho ECU (Bộ điều khiển điện tử) nhằm điều chỉnh lượng nhiên liệu phun, thời điểm đánh lửa và các thông số khác, từ đó tối ưu hóa hiệu suất và giảm tiêu thụ nhiên liệu.

    Cấu tạo cơ bản

    Một cảm biến tốc độ động cơ điển hình bao gồm các thành phần sau:

    • Rotor: Một đĩa kim loại có các răng hoặc các khe hở đều nhau được gắn trực tiếp vào trục quay của động cơ.
    • Stator: Một cuộn dây cố định đặt gần rotor.
    • Nam châm vĩnh cửu: Tạo ra từ trường cắt qua cuộn dây

    Nguyên lý hoạt động

    Khi rotor quay, các răng hoặc khe hở di chuyển qua cuộn dây, làm thay đổi từ thông qua cuộn dây. Sự thay đổi từ thông này sẽ cảm ứng ra một suất điện động xoay chiều trong cuộn dây. Tần số của suất điện động này tỉ lệ thuận với tốc độ quay của rotor.

    ECU sẽ thu nhận tín hiệu điện này và dựa vào số lượng xung trong một đơn vị thời gian để tính toán tốc độ quay của động cơ.

    Các loại cảm biến tốc độ động cơ

    Có nhiều loại cảm biến tốc độ động cơ khác nhau, nhưng chúng đều dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ. Một số loại phổ biến bao gồm:

    • Cảm biến Hall: Sử dụng hiệu ứng Hall để đo từ trường thay đổi.
    • Cảm biến VR (Variable Reluctance): Dựa trên sự thay đổi từ trở.
    • Cảm biến quang: Sử dụng ánh sáng để đo tốc độ quay.

    Chức Năng Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    cam-bien-toc-do-dong-co-2
    Chức Năng Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    Cảm biến tốc độ động cơ thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:

    1. Giám sát tốc độ quay của trục khuỷu: Giúp ECU xác định tốc độ động cơ hiện tại.
    2. Điều chỉnh nhiên liệu: Dựa vào tín hiệu từ cảm biến, ECU tính toán lượng nhiên liệu cung cấp.
    3. Kiểm soát hệ thống đánh lửa: Giúp ECU điều chỉnh thời điểm đánh lửa để tăng hiệu suất và giảm mức nhiễm độc.
    4. Hệ thống ABS: Trong một số xe, cảm biến tốc độ còn tham gia kiểm soát tốc độ bánh xe.

    Biểu Hiện Hư Hỏng Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    cam-bien-toc-do-dong-co-4
    Biểu Hiện Hư Hỏng Của Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    Khi cảm biến tốc độ động cơ bị hư hỏng, xe có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:

    1. Đèn Check Engine Sáng

    • Nguyên nhân: ECU phát hiện tín hiệu bất thường hoặc không nhận được tín hiệu từ cảm biến tốc độ động cơ.
    • Phương án sửa chữa:
      • Dùng máy chẩn đoán OBD-II để kiểm tra mã lỗi.
      • Kiểm tra kết nối của cảm biến với hệ thống dây dẫn, sửa hoặc thay thế nếu cần.

    2. Động Cơ Bị Giật hoặc Hoạt Động Không Ổn Định

    • Nguyên nhân: Cảm biến gửi tín hiệu không chính xác hoặc bị gián đoạn, làm ECU không điều chỉnh được tỷ lệ không khí và nhiên liệu.
    • Phương án sửa chữa:
      • Vệ sinh cảm biến để loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ bám trên bề mặt.
      • Kiểm tra tín hiệu điện từ cảm biến bằng máy đo chuyên dụng.
      • Thay cảm biến nếu phát hiện tín hiệu không đạt tiêu chuẩn.

    3. Xe Khó Khởi Động hoặc Không Khởi Động Được

    • Nguyên nhân: ECU không nhận được dữ liệu tốc độ động cơ, gây khó khăn trong việc điều chỉnh thời điểm đánh lửa.
    • Phương án sửa chữa:
      • Kiểm tra hệ thống dây dẫn và chân cắm của cảm biến tốc độ động cơ.
      • Thay thế cảm biến nếu phát hiện hư hỏng hoặc không hoạt động.

    4. Tăng Tiêu Hao Nhiên Liệu

    • Nguyên nhân: Tín hiệu sai lệch từ cảm biến làm ECU điều chỉnh không đúng tỷ lệ hòa khí, dẫn đến nhiên liệu bị tiêu thụ nhiều hơn mức cần thiết.
    • Phương án sửa chữa:
      • Kiểm tra và hiệu chỉnh lại cảm biến nếu còn sử dụng được.
      • Nếu cảm biến bị hư hỏng nặng, tiến hành thay thế bằng linh kiện chính hãng.

    5. Động Cơ Hoạt Động Không Ổn Định Khi Chạy Không Tải

    • Nguyên nhân: Cảm biến tốc độ động cơ không cung cấp dữ liệu chính xác, gây ra tình trạng không ổn định ở vòng tua thấp.
    • Phương án sửa chữa:
      • Kiểm tra độ nhạy của cảm biến bằng thiết bị chuyên dụng.
      • Làm sạch hoặc thay thế cảm biến nếu phát hiện tín hiệu yếu.

    6. Hộp Số Tự Động Chuyển Số Không Mượt Mà

    • Nguyên nhân: Hộp số tự động dựa vào dữ liệu từ cảm biến tốc độ động cơ để điều chỉnh quá trình chuyển số, tín hiệu sai lệch làm quá trình này không chính xác.
    • Phương án sửa chữa:
      • Kiểm tra tín hiệu từ cảm biến và các kết nối liên quan.
      • Nếu cảm biến không còn hoạt động tốt, thay thế ngay để tránh làm hỏng hộp số.

    7. Mất Hiển Thị Vòng Tua Động Cơ Trên Đồng Hồ

    • Nguyên nhân: Cảm biến không gửi tín hiệu hoặc gửi tín hiệu không chính xác đến cụm đồng hồ đo.
    • Phương án sửa chữa:
      • Kiểm tra hệ thống dây dẫn nối cảm biến với cụm đồng hồ.
      • Thay thế cảm biến nếu tín hiệu không truyền đúng cách.

    Ngoài ra còn một số lỗi thường gặp và cách khắc phục như:

    • Cảm biến bị hỏng: Thay thế cảm biến mới.
    • Dây nối bị đứt hoặc chập: Kiểm tra và sửa chữa dây nối.
    • Bánh răng rotor bị mòn: Thay thế bánh răng mới.
    • ECU bị lỗi: Kiểm tra và sửa chữa ECU.

    Ngoài cảm biến tốc độ động cơ thì còn rất nhiều loại cảm biến khác trên ô tô mà bạn có thể tham khảo phương án sửa chữa như cảm biến kích nổ động cơ ô tô, cảm biến áp suất lốp,…

    Phương Án Sửa Chữa Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    cam-bien-toc-do-dong-co-3
    Phương Án Sửa Chữa Cảm Biến Tốc Độ Động Cơ

    Khi phát hiện cảm biến tốc độ động cơ bị hư hỏng, có thể khắc phục bằng các bước sau:

    Chẩn đoán mã lỗi

    • Sử dụng máy chẩn đoán OBD-II để xác định mã lỗi liên quan tới cảm biến.
    • Các mã thường gặp: P0335 (động cơ quay không tín hiệu), P0725 (động cơ không đọc tốc độ).

    Kiểm tra cảm biến

    • Tháo cảm biến từ trục khuỷu hoặc vị trí gắn.
    • Dùng đồng hồ đo điện trở để kiểm tra giá trị (độ dới thường là 200-1.500 Ôm).
    • Vệ sinh cảm biến nếu có bụi bẩn hoặc dầu nhớt.

    Kiểm tra hệ thống dây dẫn

    • Đảm bảo các dây nối không bị đứt, lỏng hoặc cháy.
    • Thay thế dây dẫn nếu phát hiện hư hỏng.

    Thay thế cảm biến

    • Tháo cảm biến cũ bằng dụng cụ chuyên dụng.
    • Lắp cảm biến mới, đảm bảo đúng vị trí và độ chặt phù hợp.

    Kiểm tra lại

    • Dùng máy OBD-II để xóa mã lỗi và chạy thử xe.
    • Đảm bảo rằng xe đã hoạt động bình thường.

    Cảm biến tốc độ động cơ là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống điều khiển động cơ của ô tô hiện đại. Nó đóng vai trò như một “cảm giác” nhạy bén, liên tục đo và truyền thông tin về tốc độ quay của động cơ đến bộ điều khiển điện tử (ECU). Nhờ đó, ECU có thể điều chỉnh chính xác lượng nhiên liệu phun, thời điểm đánh lửa và các thông số khác, giúp động cơ hoạt động ổn định, hiệu quả và tiết kiệm nhiên liệu.