4MATIC là gì? Công nghệ dẫn động 4 bánh Mercedes-Benz

4MATIC là gì, nó hoạt động ra sao và mang lại lợi ích gì cho người lái? Bài viết này chia sẻ sẽ đi sâu giải mã công nghệ này, giúp bạn có cái nhìn toàn diện và chuyên sâu nhất.

4MATIC Là Gì?

Hệ thống 4MATIC là tên gọi của công nghệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian (All-Wheel Drive – AWD) được phát triển độc quyền bởi hãng xe Mercedes-Benz. Cái tên 4MATIC là sự kết hợp giữa “4” (bốn bánh) và “MATIC” (tự động – automatic). Mục tiêu của 4MATIC là cung cấp độ bám đường tối ưu, tăng cường khả năng vận hành và an toàn trên nhiều điều kiện địa hình và thời tiết khác nhau, từ đường khô ráo, trơn trượt đến tuyết phủ hay bùn lầy.

Hệ thống 4MATIC đầu tiên được giới thiệu vào năm 1987 trên dòng xe E-Class (W124), đánh dấu một bước tiến lớn trong công nghệ dẫn động. Từ đó đến nay, 4MATIC đã trải qua nhiều thế hệ cải tiến, trở nên nhẹ hơn, hiệu quả hơn và thông minh hơn, phù hợp với dải sản phẩm đa dạng của Mercedes-Benz, từ sedan, coupe, SUV cho đến các mẫu xe hiệu năng cao AMG.

Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Của Hệ Thống 4MATIC

Về cơ bản, hệ thống 4MATIC giúp phân phối lực mô-men xoắn từ động cơ đến cả bốn bánh xe, thay vì chỉ hai bánh trước (FWD) hoặc hai bánh sau (RWD). Điều này được thực hiện thông qua một bộ phận gọi là hộp số phụ (transfer case) và các bộ vi sai (differential) được điều khiển điện tử tinh vi.

Các Thành Phần Chính:

• Hộp số phụ (Transfer Case): Là trái tim của hệ thống 4MATIC, có nhiệm vụ truyền mô-men xoắn từ hộp số chính đến trục trước và trục sau.
• Bộ vi sai trung tâm: Kiểm soát sự phân bổ mô-men xoắn giữa trục trước và trục sau. Các thế hệ 4MATIC hiện đại thường sử dụng vi sai trung tâm hành tinh hoặc vi sai khóa điện tử, cho phép phân bổ linh hoạt hơn.
• Bộ vi sai cầu trước và cầu sau: Phân phối mô-men xoắn giữa hai bánh xe trên cùng một trục.
• Hệ thống kiểm soát lực kéo điện tử (ETS/4ETS): Đây là một phần mềm thông minh, sử dụng cảm biến tốc độ bánh xe để phát hiện bất kỳ bánh xe nào mất độ bám. Khi một bánh xe bị trượt, hệ thống sẽ tự động phanh nhẹ bánh xe đó và điều hướng mô-men xoắn đến các bánh xe có độ bám tốt hơn, đảm bảo xe luôn có lực kéo tối ưu mà không cần khóa vi sai cơ khí.
• Hệ thống ổn định điện tử (ESP): Phối hợp chặt chẽ với 4MATIC để duy trì sự ổn định của xe, đặc biệt trong các tình huống vào cua hay phanh khẩn cấp.

Nguyên Lý Hoạt Động:

Không giống như các hệ dẫn động bốn bánh bán thời gian cần người lái kích hoạt, 4MATIC hoạt động liên tục và tự động. Hệ thống sẽ liên tục giám sát điều kiện đường xá và hành vi của người lái. Khi phát hiện một bánh xe có dấu hiệu mất độ bám, ví dụ như khi đi trên đường trơn trượt, hệ thống 4ETS sẽ ngay lập tức can thiệp bằng cách phanh nhẹ bánh xe đó, đồng thời chuyển hướng mô-men xoắn đến các bánh còn lại đang có độ bám.

Các Thế Hệ 4MATIC Qua Thời Gian

Mercedes-Benz đã không ngừng phát triển và cải tiến công nghệ 4MATIC, cho ra đời nhiều thế hệ với những đặc điểm riêng biệt:

• Thế hệ đầu tiên (1987): Sử dụng vi sai trung tâm và khóa vi sai cơ khí/thủy lực, hoạt động linh hoạt tùy thuộc vào điều kiện lái.
• Thế hệ thứ hai (1998): Đánh dấu sự ra đời của hệ thống kiểm soát lực kéo điện tử 4ETS, loại bỏ nhu cầu khóa vi sai cơ khí và làm cho hệ thống nhẹ hơn, hiệu quả hơn.
• Thế hệ thứ ba (2006): Với vi sai trung tâm hành tinh, phân bổ mô-men xoắn cơ bản 45:55 (trước:sau) hoặc 40:60, giúp tăng cường cảm giác lái thể thao và độ bám đường tối ưu. Thế hệ này cũng tích hợp sâu hơn với ESP và các hệ thống an toàn khác.
• 4MATIC trên các dòng xe dẫn động cầu trước (FWD-based): Đối với các mẫu xe nhỏ gọn như A-Class, CLA, GLA, Mercedes-Benz phát triển một phiên bản 4MATIC đặc biệt, có khả năng linh hoạt chuyển đổi từ dẫn động cầu trước sang dẫn động bốn bánh khi cần thiết, giúp tiết kiệm nhiên liệu.
• AMG Performance 4MATIC+: Đây là phiên bản 4MATIC hiệu suất cao, được tinh chỉnh đặc biệt cho các dòng xe AMG. Hệ thống này có khả năng phân bổ mô-men xoắn hoàn toàn biến thiên giữa trục trước và trục sau, thậm chí có thể truyền 100% lực đến trục sau trong chế độ Drift Mode trên một số mẫu xe nhất định, mang lại trải nghiệm lái cực kỳ phấn khích.

Ưu Điểm Vượt Trội Của Hệ Dẫn Động 4MATIC

Sở hữu công nghệ 4MATIC, xe Mercedes-Benz mang đến hàng loạt lợi ích đáng giá:

• Độ Bám Đường Vượt Trội: Đây là ưu điểm lớn nhất. 4MATIC đảm bảo xe luôn có lực kéo tốt nhất trên mọi loại địa hình, từ đường nhựa trơn ướt, đường sỏi đá, đường tuyết đến các cung đường đèo dốc. Điều này đặc biệt hữu ích tại Việt Nam với điều kiện thời tiết thay đổi và địa hình đa dạng.
• Tăng Cường An Toàn: Khả năng bám đường tốt hơn đồng nghĩa với việc xe ổn định hơn khi vào cua, tăng tốc hoặc phanh gấp. Hệ thống 4ETS và ESP hoạt động đồng bộ giúp ngăn ngừa hiện tượng trượt bánh, văng đuôi xe, giảm thiểu rủi ro tai nạn.
• Vận Hành Linh Hoạt, Mạnh Mẽ: Việc phân bổ lực kéo thông minh giúp xe tăng tốc hiệu quả hơn, đặc biệt từ trạng thái đứng yên. Người lái cảm nhận được sự chắc chắn, đầm chắc khi vận hành, mang lại trải nghiệm lái tự tin và thoải mái.
• Kiểm Soát Tốt Hơn: Dù bạn đang lái trên đường trường hay chinh phục những cung đường khó, 4MATIC đều giúp người lái kiểm soát xe một cách dễ dàng và chính xác hơn.
• Cải Thiện Khả Năng Off-Road (Trên các mẫu SUV): Với các dòng SUV như GLC, GLE, GLS, hệ thống 4MATIC kết hợp với khoảng sáng gầm xe cao và các chế độ lái địa hình chuyên biệt, giúp xe dễ dàng vượt qua các chướng ngại vật, bùn lầy hay dốc nghiêng.

Những Điểm Cần Lưu Ý Khi Sử Dụng Xe Trang Bị 4MATIC

Dù mang lại nhiều ưu điểm, hệ thống 4MATIC cũng có một số đặc điểm cần người dùng lưu ý:

• Trọng Lượng Xe: Hệ thống 4MATIC có thêm các chi tiết cơ khí và điện tử, làm tăng trọng lượng tổng thể của xe so với phiên bản dẫn động hai bánh. Điều này có thể ảnh hưởng nhỏ đến hiệu suất nhiên liệu.
• Chi Phí Sản Xuất và Bảo Dưỡng: Do tính phức tạp và công nghệ cao, xe trang bị 4MATIC thường có giá thành ban đầu cao hơn. Chi phí bảo dưỡng hoặc sửa chữa hệ thống này cũng có thể cao hơn so với xe FWD hoặc RWD thông thường.
• Tiêu Thụ Nhiên Liệu: Mặc dù công nghệ ngày càng được tối ưu, xe 4MATIC vẫn có thể tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn một chút so với xe dẫn động hai bánh tương đương do ma sát nội tại của hệ thống và trọng lượng tăng thêm.
• Lốp Xe: Để đảm bảo hiệu quả tối ưu của 4MATIC, người lái nên sử dụng lốp xe có cùng kích thước, cùng loại và độ mòn tương đương trên cả bốn bánh. Việc thay đổi một bánh xe hoặc sử dụng lốp không đồng bộ có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống và thậm chí gây hỏng hóc.

So Sánh 4MATIC Với Các Hệ Dẫn Động 4 Bánh Khác

Trên thị trường hiện nay, ngoài 4MATIC của Mercedes-Benz, còn có các hệ dẫn động bốn bánh nổi tiếng khác như Quattro của Audi, xDrive của BMW hay SH-AWD của Acura. Mặc dù cùng chung mục tiêu là tăng cường lực kéo, mỗi hệ thống lại có triết lý và cách hoạt động riêng:

• Quattro (Audi): Nổi tiếng với vi sai Torsen (trên các thế hệ cũ) hoặc vi sai trung tâm với bộ khóa vi sai đa đĩa (trên các thế hệ mới), thường ưu tiên phân bổ lực kéo về trục trước hoặc sau theo một tỷ lệ cố định, nhưng vẫn linh hoạt điều chỉnh khi cần.
• xDrive (BMW): Hệ thống xDrive của BMW thường ưu tiên dẫn động cầu sau (phân bổ lực 40:60) để duy trì cảm giác lái thể thao đặc trưng, sau đó sẽ nhanh chóng chuyển lực đến trục trước khi cần thiết.
• 4MATIC (Mercedes-Benz): Với các thế hệ mới, 4MATIC thường có tỷ lệ phân bổ mặc định 45:55 hoặc 40:60 (trước:sau), cân bằng giữa độ bám đường và cảm giác lái ổn định, thoải mái. Hệ thống ETS hoạt động cực kỳ hiệu quả trong việc mô phỏng chức năng khóa vi sai.

Mỗi hệ thống đều có ưu nhược điểm riêng, nhưng điểm chung là đều mang lại khả năng vận hành vượt trội và an toàn hơn cho người lái trên nhiều điều kiện đường sá.

Bảo Dưỡng Và Sửa Chữa Hệ Thống 4MATIC

Với tính chất phức tạp của hệ dẫn động 4MATIC, việc bảo dưỡng định kỳ và sửa chữa đúng cách là vô cùng quan trọng để đảm bảo xe hoạt động ổn định và bền bỉ.

• Kiểm tra dầu hộp số phụ và vi sai: Đây là những bộ phận quan trọng cần được kiểm tra và thay dầu định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Dầu bôi trơn chất lượng kém hoặc đã quá hạn có thể gây mài mòn và hư hỏng nghiêm trọng.
• Kiểm tra trục các-đăng và khớp nối: Các bộ phận này cần được kiểm tra về độ mòn, lỏng lẻo hoặc hư hỏng.
• Kiểm tra hệ thống điện tử: Cảm biến tốc độ bánh xe, bộ điều khiển 4ETS và các dây điện liên quan cần được kiểm tra để đảm bảo không có lỗi hoặc hư hỏng.
• Sử dụng phụ tùng chính hãng: Khi cần thay thế, luôn ưu tiên phụ tùng chính hãng hoặc chất lượng tương đương để đảm bảo tính tương thích và hiệu suất của hệ thống.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như tiếng ồn lạ từ gầm xe, đèn báo lỗi 4MATIC sáng trên bảng điều khiển, hoặc xe vận hành không ổn định, hãy đưa xe đến các garage uy tín để kiểm tra và sửa chữa kịp thời.

Hệ dẫn động 4MATIC là một trong những công nghệ nổi bật góp phần làm nên tên tuổi của Mercedes-Benz, mang lại sự an toàn, ổn định và trải nghiệm lái vượt trội. Hiểu rõ “4matic Là Gì” giúp bạn tận hưởng chiếc xe của mình một cách tối đa và còn mở ra cánh cửa đến với thế giới công nghệ ô tô đầy hấp dẫn. Hãy liên hệ qua số điện tho trình chinh phục ngành công nghệ kỹ thuật ô tô tại 090 119 26 99 hoặc truy cập Trung tâm VCE để khám phá các khóa học phù hợp với đam mê của bạn và bắt đầu hành.