Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam trong 10 năm tới

Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam trong 10 năm tới sẽ có những thay đổi và phát triển thêm nhiều nghề nghiệp tiềm năng. Liệu rằng những ngành nghề đang Hot hiện nay có còn là xu hướng trong tương lai? Cùng trung tâm VCE tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Những ngành nghề đang HOT hiện nay

Việt Nam là một trong những nước đang phát triển cùng nền kinh tế thế giới vì vậy việc hội nhập theo các cuộc cách mạng công nghiệp là điều bắt buộc. Điều đó cũng ảnh hưởng tới việc lựa chọn của nhiều bạn trẻ hiện nay. 

Dưới đây là những nghề đang được coi là Hot nhất thời điểm hiện tại

• Lập trình viên
• Hướng dẫn viên
• Chuyên gia tài chính
• Tester – kiểm thử phần mềm
• Data analytic – Phân tích dữ liệu
• Editor – Chỉnh sửa video chuyên nghiệp
• Thiết kế đồ họa và truyền thông đa phương tiện
• Bác sĩ, y tá, và chuyên gia chăm sóc sức khỏe
• Business analyst – Phân tích dữ liệu doanh nghiệp
• Digital Marketing – Marketing trên nền tảng kỹ thuật số
• Ecommerce/electronic commerce – Thương Mại Điện Tử 

Hầu hết đây là những ngành được nhiều học sinh lựa chọn khi đăng ký vào đại học. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội trong giai đoạn từ năm 2021-2022 là năm bùng nổ của ngành công nghệ thông tin và truyền thông. 

Những công ty nước ngoài rót vốn vào Việt Nam về ngành công nghệ thông tin rất nhiều vì vậy nhiều bạn đổ xô đi học công nghệ thông tin mà không biết có phù hợp hay không. Đến năm 2023, tỉ lệ layoff (cắt giảm nhân sự) ở các công ty công nghệ thông tin đạt ngưỡng cao, mức độ cạnh tranh trong ngành cũng lớn. Tuy nhiên đây vẫn là một ngành Hot được nhiều bạn trẻ yêu thích và lựa chọn. 

Tiếp theo sự thành công của công nghệ thông tin là sự bùng nổ của ngành truyền thông khi tiktok trở thành một trong mạng xã hội được sử dụng nhiều ở Việt Nam. Nhiều KOC, KOL ra đời, cùng với sự xuất hiện của hàng loạt các kênh thương hiệu. Ngành truyền thông và digital marketing trỗi dậy đầy mạnh mẽ.

Tuy nhiên những ngành đang HOT hiện nay sẽ có những nghề trở nên bão hòa trong tương lai và không còn tiềm năng nữa. Cùng tìm hiểu xem trong tương lai ngành nghề nào sẽ được phát triển nhanh và có nhiều cơ hội nhất trong phần dự đoán dưới đây.

Dự đoán xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam

Với sự phát triển không ngừng của các ngành kỹ thuật, công nghệ và dịch vụ thị dự kiến trong tương lai sẽ có những thay đổi nhất định cùng với sự xuất hiện của nhiều ngành nghề mới. Có thể nói những nghề như lập trình viên, chuyên viên phân tích tài chính, phân tích dữ liệu,… sẽ trở thành những ngành nghề của tương lai. Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận sự phát triển nhanh chóng của các ứng dụng công nghệ dẫn theo ngành thương mại điện tử có những phát triển vượt bậc.

Dưới đây là dự đoán 5 ngành nghề sẽ trở thành xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam trong 10 năm tới mà bạn có thể tham khảo:

Tài chính – ngân hàng

Tài chính – Ngân hàng là những nghề dù trước kia, bây giờ hay tương lai cũng sẽ không hết HOT. Kinh tế càng phát triển thì chắc chắn ngành tài chính và ngân hàng cũng không thể đi xuống được. Với ngành này bạn hoàn toàn có thể làm việc tại nhiều vị trí ở công ty nước ngoài, tập đoàn lớn hay tại cơ quan quản lý nhà nước. Ngoài ra khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm thì bạn hoàn toàn có thể khởi nghiệp mở các công ty tư vấn tài chính hay công nghệ cho riêng mình.

Những vị trí mà bạn có thể đảm nhiệm khi theo học ngành này như Chuyên viên phân tích tài chính, Chuyên viên quản lý rủi ro, Kế toán, Kiểm toán, Chuyên viên tín dụng, Nhà tư vấn đầu tư… Đây là những vị trí không thể thiếu ở mỗi công ty, đặc biệt mức lương cho các vị trí chuyên viên cũng khá cao.

Có thể thấy tiềm năng phát triển của ngành tài chính và ngân hàng là rất lớn trong tương lai. Vì vậy không quá ngạc nhiên khi đây là ngành đứng đầu trong danh sách nhóm nghề nghiệp tương lai của Việt Nam.

Trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo (AI) là việc phát triển các hệ thống công nghệ nhằm mục đích thực hiện các nhiệm vụ thay thế cho công việc của con người. Mặc dù một ngành nghề phát triển mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây tuy nhiên nó đã được nghiên cứu rất lâu từ trước. Sự bùng nổ của AI đã được ứng dụng vào rất nhiều lĩnh vực trong đời sống hiện nay như y tế, giao dục, thương mại, giao thông, giải trí, sản xuất,…

Mức lương cho các vị trí chuyên viên nghiên cứu và phát triển các ứng dụng, hệ thống được trả cao hơn hẳn so với các ngành khác. Đặc biệt cơ hội được làm việc tại các quốc gia phát triển là rất cao, hầu hết với những chuyên viên và kỹ sư đều được cử đi các nước như Nga, Úc, Malaysia,… để làm việc.

Tuy nhiên đây là một ngành đòi hỏi kỹ năng và kiến thức cao vì vậy tỉ lệ những bạn theo học ngành này ít. Trong tương lai đây là sẽ một ngành nghề tiềm năng nếu như bạn thực sự muốn theo đuổi và phát triển trong lĩnh vực này.

Thương mại điện tử

Trong danh sách những ngành nghề trong xu hướng tương lai ở Việt Nam thì không thể bỏ qua thương mại điện tử hay còn được gọi là E-commerce. Với nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng nhanh như hiện nay thì hàng loạt ứng dụng, trang thương mại như Facebook, Tiktok, Zalo, Instagram, shopee, amazon, 1688, taobao, tiki,…ngày càng phát triển để đáp ứng nhu cầu của người mua.

Tỉ lệ những cửa hàng kinh doanh online cũng tăng chóng mặt, việc này mở ra nhiêu cơ hội lớn cho những bạn làm trong ngành thương mại điện tử. Những vị trí mà bạn có thể làm việc như Chuyên viên kinh doanh trực tuyến quản lý các sàn thương mại điện tử, Chuyên viên tiếp thị số (Digital Marketing Specialist), Chuyên viên phân tích dữ liệu, Chuyên viên nghiên cứu thị trường, Quản trị website, Nhân viên logistics, Chăm sóc khách hàng,…

Mức lương khi làm trong ngành này cũng rất đa dạng, ngoài lương cứng có thể được hưởng thêm doanh số, hoa hồng, KPI,… vì vậy cũng thuộc top những ngành có mức lương hấp dẫn dành cho các bạn trẻ. Dự kiến trong tương lai thì E-commerce hứa hẹn trở thành một ngành nghề hot và không thể bỏ qua.

Ngành du lịch

Bạn nghĩ rằng du lịch đang dần trở lên bão hòa và khó có thể phát triển, tuy nhiên đây là một suy nghĩ sai lầm. Chúng tôi xếp ngành du lịch vào các nghề nghiệp của tương lai là có những lí do nhất định. Bạn cảm thấy nó không phát triển được thì thực tế bạn chưa tìm hiểu kỹ và khai thác hết ưu điểm của ngành này.

Việt Nam được xếp hạng  là một trong những quốc gia có nhiều danh lam thắng cảnh và tài nguyên du lịch dồi dào được đánh giá cao bởi khách du lịch quốc tế, nó được thể hiện qua số lượt khách quốc tế đến với Việt Nam không hề có dấu hiệu giảm sau covid 19 mà còn tăng mạnh. Không chỉ nhu cầu du lịch khách nội địa, nhu cầu của khách quốc tế cũng rất cao.

Hiện nay các công ty du lịch và lữ hành không ngừng khai thác các tour du lich trong nước và quốc tế mở ra nhiều cơ hội phát triển cho các bạn theo ngành du lịch. Học du lịch không phải làm mỗi hướng dẫn viên mà bạn có thể làm các vị trí như Điều hành tour du lịch, Nhân viên kinh doanh, Team leader dẫn khách Việt Nam đi tour quốc tế, Lễ tân, Dẫn chương trình, Nhân viên bán vé máy bay, Quản lý khách sạn, Chuyên viên tổ chức sự kiện,… với mức lương vô cùng hấp dẫn.

Tâm lý học

Tâm lý học trước nay là ngành ít được quan tâm nhưng lại được xếp vào ngành thuộc nhóm xu hướng nghề nghiệp tương lai ở Việt Nam. Nghe có vẻ vô lý nhưng chúng ta dễ dàng nhận thấy trong những năm gần đây áp lực cuộc sống càng cao dẫn tới việc tâm lý của mọi người đang dần thay đổi. Các bạn trẻ thường có câu đi healing để chữa lành bản thân. Họ muốn đến những nơi thiên nhiên mang đến cảm giác thoải mái hơn. Tỉ lệ người mắc các bệnh về tâm lý cũng có xu hướng tăng.

Những vị trí mà bạn có thể làm sau khi học tâm lý học như Chuyên viên nghiên cứu hành vi khách hàng, Nhà trị liệu tâm lý, Tâm lý tội phạm, Giảng viên tâm lý học, Nhân viên tuyển dụng, Nhà tâm lý học,… Mức lương của các vị trí này cũng được ưu ái hơn rất nhiều và phụ thuộc vào vị trí, kinh nghiệm của bạn.

Những ngành nghề này cũng được nhiều chuyên gia và các trang báo lớn nhỏ dự kiến theo tình hình phát triển của ngành công nghiệp thế giới. Vì vậy Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam trong những năm tới cũng sẽ có những thay đổi, dịch chuyển ngành theo nhu cầu của xã hội từ những ngành về tài chính kinh doanh đến các ngành nghề tâm lý học, du lịch để đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng hưởng thụ của mọi người.

Trong những ngành trên thì AI, dữ liệu, logistics sẽ là những ngành ngày càng được nhiều bạn trẻ theo đuổi. Khi cuộc cách mạng công nghệ 4.0 nổ ra dẫn tới những ngành về công nghệ càng được ưa thích. AI đang ngày càng được nghiên cứu sâu và ứng dụng vào thực tế trong mọi lĩnh vực như công nghệ, tài chính, Ecommerce,… vì vậy nguồn nhân lực cần cho ngành này là rất lớn đặc biệt với nhân sự có kinh nghiệm và kỹ năng. 

Ngoài những ngành trên thì cũng có thể kể đến một số ngành khác cũng được đánh giá cao như công nghệ thông tin, marketing, công nghệ ô tô, Logistics và những ngành liên quan đến ngoại ngữ cũng sẽ vẫn phát triển trong tương lai. Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam đang dần chạy theo thị trường chứ không còn theo sở thích cá nhân, rất nhiều sinh viên lựa chọn bỏ ngành giữa chừng hoặc đổi ngành. Từ đó có thể thấy tỉ lệ làm trái ngành và thất nghiệp đang có xu hướng tăng lên. 

Tỷ lệ thất nghiệp và làm trái ngành tại Việt Nam hiện nay

Cùng với xu hướng nghề nghiệp có nhiều biến động thì cùng trung tâm VCE nhìn qua những con số về tỷ lệ việc làm của sinh viên hiện nay tại Việt Nam

Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, tính đến giữa năm 2024 số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động khoảng 1,08 triệu người, tỷ lệ thất nghiệp là 2,29%. 

Tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ (từ 15-24 tuổi) trong 6 tháng đầu năm 2024 là 8%. Trong đó, tỷ lệ thất nghiệp của các bạn trẻ khu vực thành thị là 10,18%. Lý do khiến việc này xảy ra do khủng hoảng kinh tế khi có khoảng 18,4 nghìn doanh nghiệp gặp khó khăn và rút khỏi thị trường lao động. 

Theo báo Quân đội nhân dân, Một nhóm nghiên cứu thuộc Trường Quốc tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) tiến hành khảo sát và công bố kết quả có tới 21,43% sinh viên làm trái ngành khi tốt nghiệp. Ngoài ra, tỷ lệ này còn ở mức cao hơn 60% tại một số lĩnh vực đào tạo thực tế.

Nhiều bạn trẻ chọn cách làm trái ngành do thiếu cơ hội việc làm theo ngành học, kỹ năng không phù hợp, không có kinh nghiệm, không thích ngành nghề mình theo học hoặc cơ cấu yêu cầu của thị trường thay đổi.  Cũng có nhiều bạn trẻ chọn cách chạy theo xu hướng của thị trường chứ không phải chọn ngành nghề mà mình thực sự yêu thích vì vậy dẫn tới cán cân lao động mất cân bằng. Vậy liệu rằng xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam cũng sẽ mất cân bằng hay không?

Xu hướng vừa học Đại học vừa học tại trung tâm dạy nghề

Đại học không còn là con đường duy nhất mà nhiều bạn trẻ lựa chọn để theo học, nhiều bạn quyết định từ bỏ đại học để học tại các trung tâm đào tạo học các nghề ngắn hạn để có nhiều kỹ năng và kinh nghiệm thực chiến hơn. Hầu hết nhà tuyển dụng hiện nay đang ngày càng ưu ái những bạn trẻ có kinh nghiệm và kỹ năng tốt, nhiều bạn sinh viên năm nhất và năm hai cũng đã bắt đầu đi thực tập để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động hiện nay. 

Có thể thấy rằng những năm trở lại đây xuất  hiện rất nhiều những trung tâm đào tạo nghề thực chiến của nhiều ngành như Công nghệ thông tin, marketing, thiết kế đồ họa, công nghệ ô tô, phân tích dữ liệu… Cơ cấu chọn lựa phương thức học tập của các bạn trẻ cũng dần thay đổi theo. Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam cũng có những sự dịch chuyển nhất định từ những ngành nghề truyền thống sang những ngành nghề mang tính sáng tạo và theo thời vụ hơn.

Với nhu cầu học ngành nghề HOT theo thời vụ thì tỉ lệ học tại các trung tâm dạy nghề cũng gia tăng. Khi học tại các trung tâm đào tạo nghề các bạn trẻ sẽ được học những kiến thức thực tế, tham gia thực chiến theo dự án, thực hành trực tiếp… Ngoài ra chi phí đào tạo cũng thấp và thời gian học được rút ngắn hơn rất nhiều. Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam đang dần ưa chuộng việc học tại các trung tâm dạy nghề mang tính thực chiến và tiết kiệm thời gian hơn.

Chính vì vậy ngoài việc đăng ký thi vào Đại học thì nhiều bạn trẻ cũng lựa chọn con đường học nghề. Đây dần trở thành xu hướng học nghề để đáp ứng nhu cầu và xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam khi việc ưu tiên nguồn nhân lực có tay nghề ngày càng tăng. Tuy nhiên nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ là người có kinh nghiệm, với một số ngành vẫn bắt buộc yêu cầu bằng cấp. Vì vậy nhiều bạn trẻ lựa chọn vừa học Đại học và vừa học nghề để có thể đảm bảo yêu cầu của nhà tuyển dụng.

Xu hướng nghề nghiệp trong tương lai ở Việt Nam trong 10 năm tới sẽ còn những biến động theo sự phát triển của nhu cầu xã hội, tuy nhiên có những ngành nghề không thể thay thế và luôn cần nhân lực.